شيوا رسول‌زاده شيخ

چکیده‌ی پایان‌نامه:
امروزه با توجه به پیچیدگی سیستم‌ها، مدل‌سازی امری اجتناب‌ناپذیر است. در گذشته مدل‌ها اغلب برای توصیف و مستندسازی سیستم استفاده می‌شدند. اما با پیشرفت تکنولوژی و به‌وجود آمدن روش‌های تولید خودکار کد از مدل، که به روش‌های مدل‌رانده معروفند، تولید مدل صحیح از سیستم اهمیت به‌سزایی پیدا کرده است. برای ایجاد مدل نیاز به زبان مدل‌سازی می‌باشد. به همین منظور، زبان‌های مدل‌سازی همه‌منظوره‌ی مختلفی ابداع شده است. اما زبان‌های مدل‌سازی همه‌منظوره، علی‌رغم وجود محاسن متعدد، در مواقعی که هدف ایجاد مدل برای قلمروهای خاص باشد، محدودیت‌هایی را برای طراحان ایجاد کرده و سرعت مدل‌سازی را پایین می‌آورند. در همین راستا، در زبان همه‌منظوره‌ی یوام‌ال (UML) راه‌حلی برای خاص‌منظوره کردن این زبان برای قلمروهای مختلف تعبیه شده‌است. این راه‌حل، امکان تعریف «نمایه‌ یوام‌ال» می‌باشد. اجزای تشکیل‌دهنده‌ی نمایه‌ی یوام‌ال شامل استریوتایپ، برچسب-مقدار و قیود می‌باشد. با استفاده از این امکان، می‌توان یوام‌ال را به‌گونه‌ای گسترش داد که مفاهیم یک قلمرو خاص را پشتیبانی کند.
در این پژوهش، نمایه‌ای برای طراحی معماری سیستم‌های سازمانی ارائه شده است که مفاهیم مورداستفاده در آن، الگوهای معماری سیستم‌های سازمانی ارائه‌شده توسط فاولر و همکاران است. این نمایه در ابزار (Rational Software Architecture (RSA ایجاد شده است. با توجه به این‌که الگوها شامل مفاهیم، ساختار و رفتار هستند و برای پیاده‌سازی کامل آن‌ها در زبان باید هر سه ویژگی پیاده‌سازی شود و همچنین امکان این پیاده‌سازی به‌طور کامل در نمایه‌ وجود ندارد، تصمیم بر آن شد که به‌همراه نمایه یوام‌ال و در راستای کامل شدن زبان، ابزاری نیز جهت مدل‌سازی مبتنی‌بر الگوها ارائه‌ شود. با توجه به امکان تعریف ساختار و رفتار الگو در ابزار RSA، افزونه‌ای در این ابزار ایجاد گردید که کلیه‌ی 51 الگوی معماری سیستم‌های سازمانی در آن پیاده‌سازی شده است. بدیهی است دو کار انجام شده در این پژوهش، مجزا از یکدیگر نیستند، افزونه در ایجاد ساختار و رفتارالگو، از مفاهیم موجود در نمایه‌‌ی تعریف شده استفاده می‌نماید.
به منظور ارزیابی زبان (نمایه) و ابزار ارائه شده، سه نمونه از سیستم‌های سازمانی مختلف با استفاده از آن‌ها مدل‌سازی شده‌اند. نتایج حاکی از آن است که با استفاده از این نمایه، مفاهیم و اصطلاحات الگوهای مورد نیاز به‌راحتی در اختیار طراح قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر، با استفاده از ابزار حاصل از افزونه‌ی ایجاد شده، علاوه بر افزایش سرعت در اعمال نمایه بر روی عناصر موجود در مدل، ساختار و رفتار الگوها نیز به‌طور خودکار در مدل ایجاد می‌گردد، که در حالت معمول و تنها با استفاده از نمایه، طراح مجبور است به‌صورت دستی این ساختارها را ایجاد نماید.

مقاله‌های انگلیسی

مقاله‌های فارسی

• ارائه‌ی زبان و ابزاری جهت مدل‌سازی معماری سیستم‌‌های سازمانی مبتنی بر وب